بحث بر سر ذاتی يا اکتسابی بودن رفتارها و ويژگی های انسان
حرف جديدی نيست، هزاران سال است که بشر در اين باره انديشيده و نظرات مختلف و متضادی داشته است. در علم روانشناسی که سابقه حدود 100 ساله بيشتر ندارد نيز رويکرد
ها و نظرات متفاوتی در اين باره به وجود آمده و هر نظر طرفدار يا مخالف خودش را
دارد.
ابتدا خوب است که منظورمان از کلمات "ذاتی" و " اکتسابی " را روشن کنيم.
ذاتی يعنی ارثی، ژنتيکی، چيزی که از بدو تولد در ما وجود داشته است.
اکتسابی يعنی چيزی که در اثر يادگيری از محيط به وجود آمده و يا در شرايط محيطی شکل گرفته است.
ذاتی يعنی ارثی، ژنتيکی، چيزی که از بدو تولد در ما وجود داشته است.
اکتسابی يعنی چيزی که در اثر يادگيری از محيط به وجود آمده و يا در شرايط محيطی شکل گرفته است.
حالا سؤال اين است که کدام يک از رفتارها و ويژگی
های ما ذاتی است و کدام يک اکتسابی؟ و آيا bdsm ذاتی است يا اکتسابی؟
پاسخ اين است که هيچ کدام از رفتارها و ويژگی های ما نه
ذاتی هستند و نه اکتسابی! در واقع همه چيز ما ، هم ذاتی است و هم اکتسابی!! همه چيز! حتی چيزهايی مثل هوش، قد و چهره که معمولاً ذاتی
فرض می شوند. چه برسد به bdsm و چيزهای شبيه اين...
داستان اين است که موجوديت انسان - شامل همه ويژگی ها و
رفتارهای او - توسط تعامل محيط و ژنتيک شکل می گيرد. توجه کنيد، تعامل!
در واقع سيستم ژنتيکی انسان مثل برنامه کامپيوتری نيست که
دقيقاً خروجی که از پيش برای آن تعريف شده را بيرون بدهد، بلکه ژنوم پيچيده هر فرد
(نقشه ژنتيکی منحصر به فرد هر انسان) آمادگی ها و محدوده ها را تعريف می کند.
با يک مثال ساده توضيح می دهم، ممکن است فردی قدِ بلند را
به طور ژنتيکی به ارث برده و اين ژن ها در او فعال شده باشند، اين طور نيست
که از پيش تعريف شده باشد که اين فرد حتماً قدش 180 سانتيمتر خواهد شد، بلکه مثلاً
ژنوم اين فرد اجازه می دهد که او قدی بين 170 تا 190 سانتيمتر داشته باشد؛ حال ، اينکه قد اين فرد چقدر بشود ديگر به تعامل سيستم ژنتيکی او با محيط بستگیدارد ( عواملی
مثل نوع تغذيه، نوع و ميزان فعاليت های جسمی که انجام می دهد و... ) ممکن است قدش
بشود 171 يا بشود 189، اين ديگر معلوم نيست، نقش ژنتيک اينجا تعيين محدوده تغيير و
ايجاد آمادگی برای قد بلند شدن است.
توجه کنيد که تعامل ژنتيک و محيط از همان لحظه شکل گيری
نطفه (يا حتی گاهی زودتر!) شروع می شود، نوع تغذيه مادر در دوران بارداری، شرايط
جسمی و روحی او، حوادث و نوع فعاليت های دوره بارداری، نحوه تولد و زايمان و هر اتفاق کوچک و بزرگی که بعداً برای کودک پيش می آيد، هر آموزشی که مي بيند، هر رفتاری که از پدر و مادر خويش مي بيند، همه و همه چيز...
اينها همه اثرات محيط هستند که در تعامل با ژنتيک، يک انسان منحصر به فرد را
به وجود می آورند.
درباره تمايلات bdsm هم قضيه همين طور است، سيستم ژنتيکی آمادگی هايی را برای داشتن
تمايل داميننتی، سابميسيوی يا سادومازوخيستی ايجاد می کند اما اينکه اين تمايلات
ابراز شوند، تا چه حد و به چه شکل به وجود بيايند و همه اين چيزها حاصل تعامل ژنتيک
و محيط است. اين تعامل هم بسيار پيچيده و متنوع است و نمی توان به سادگی آن را
توضيح داده و توجيه کرد؛ نتيجه اينکه بی معنی است که بگوييم تمايلات bdsm يک نفر ذاتی است و ديگری اکتسابی.
در واقع هنوز نادانسته های بسيار زيادی در اين مورد هست، ما توانسته ايم کمی از اين فرآيند ها اطلاع پيدا کنيم اما قسمت اعظم پروسه روانی و محيطی که طی می شود تا يک نفر به طور بارز و شديد درگير تمايلات bdsm شود و نوع تعاملاتی که با سيستم ژنتيکی فرد انجام می گردد هنوز روشن نيست. و شايد در تحقيقات آينده دانشمندان قسمت های بيشتری از اين پازل روشن شود. به طور کلی بحث تعامل محيط و ژنتيک که سال ها يکی از موضوعات اصلی تحقيقات دانشمندان روانشناسی و علوم زيستی بوده است در سال های اخير قدم در راه جديدی گذاشته ، سؤالات مبهم بسيار زيادی را ايجاد کرده و تاپيک های پژوهشی جديدی را نيز بوجود آورده است ؛ تحقيق در اين باره هم نيازمند روش های دقيق علمی ، پژوهش های آکادميک کنترل شده و تحقيقات طولی دراز مدت است که گاهی چند دهه به طول می انجامد.
در واقع هنوز نادانسته های بسيار زيادی در اين مورد هست، ما توانسته ايم کمی از اين فرآيند ها اطلاع پيدا کنيم اما قسمت اعظم پروسه روانی و محيطی که طی می شود تا يک نفر به طور بارز و شديد درگير تمايلات bdsm شود و نوع تعاملاتی که با سيستم ژنتيکی فرد انجام می گردد هنوز روشن نيست. و شايد در تحقيقات آينده دانشمندان قسمت های بيشتری از اين پازل روشن شود. به طور کلی بحث تعامل محيط و ژنتيک که سال ها يکی از موضوعات اصلی تحقيقات دانشمندان روانشناسی و علوم زيستی بوده است در سال های اخير قدم در راه جديدی گذاشته ، سؤالات مبهم بسيار زيادی را ايجاد کرده و تاپيک های پژوهشی جديدی را نيز بوجود آورده است ؛ تحقيق در اين باره هم نيازمند روش های دقيق علمی ، پژوهش های آکادميک کنترل شده و تحقيقات طولی دراز مدت است که گاهی چند دهه به طول می انجامد.
